Forensic Lab Vacancy 2024 | राज्य फॉरेन्सिक विभाग पदभरती २०२४ | न्यायवैद्यक प्रयोगशाळा संचालनालय 2024 (DFSL Maharashtra)पदभरती |DFSL Maharashtra Bharti
DFSL Maharashtra Recruitment : महाराष्ट्र शासनाच्या गृह विभागाच्या अखत्यारीतील न्यायसहायक वैज्ञानिक प्रयोगशाळा संचालनालय, महाराष्ट्र राज्य, मुंबई (DFSL Maharashtra) या संचालनालमध्ये वैज्ञानिक सहायक व वैज्ञानिक सहायक (संगणक गुन्हे ध्वनी व ध्वनिफीत विश्लेषण) या पदाच्या भरतीची जाहिरात संचालनालयाच्या संकेतस्थळावर प्रसिद्ध झाली आहे.
न्यायसहायक वैज्ञानिक प्रयोगशाळा संचालनालय, महाराष्ट्र राज्य (DFSL Maharashtra) यांच्या अधिपत्याखालील मुंबई, नागपूर, पुणे, छत्रपती संभाजीनगर, नाशिक, अमरावती, नांदेड, कोल्हापूर, चंद्रपूर, रत्नागिरी, धुळे, ठाणे, सोलापूर प्रयोगशाळेतील वैज्ञानिक सहायक गट क संवर्गातील ऑनलाइन पध्दतीने अर्ज मागविण्यात येत आहेत.
हेही वाचा : चुकीच्या खात्यावर फोनपे झालेले पैसे असे परत मिळवा.
फॉरेन्सिक सायन्स म्हणजे काय ? | BSc Forensic Science | National Forensic Sciences University | Forensic Lab Vacancy
फॉरेन्सिक सायन्स (Forensic Science) म्हणजे गुन्ह्यांचा शोध आणि तपास करण्यासाठी विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचा वापर. फॉरेन्सिक सायन्सने न्यायाच्या जगाला आकार दिला आहे, जे आधुनिक आणि प्रगत तंत्रज्ञानाच्या सहाय्याने गुन्ह्यांची तपासणी दर्शवते. न्यायवैद्यक वैज्ञानिक प्रयोगशाळा सर्व दिवाणी आणि फौजदारी खटल्यांचे निराकरण करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
न्यायवैद्यक वैज्ञानिक प्रयोगशाळांचे मुख्य कार्य म्हणजे तपास यंत्रणांद्वारे त्यांना संदर्भित केलेल्या विविध प्रकारच्या पुराव्यांविषयी निःपक्षपाती वैज्ञानिक मत प्रदान करणे आणि त्या बदल्यात न्यायव्यवस्थेला मदत करणे. हे पुरावे गुन्हेगारांविरुद्ध मूक साक्षीदार म्हणून काम करतात आणि ते निष्पक्ष असतात. एक न्यायवैद्यक शास्त्रज्ञ तपासादरम्यान, गुन्ह्याच्या ठिकाणाहून योग्य पुरावा साहित्य गोळा करण्यात पोलिसांना मदत करतो. फॉरेन्सिक शास्त्रज्ञ अशा प्रकारे तपास पथकासाठी अपरिहार्य वैज्ञानिक सल्लागार बनतात. त्यांची व्यावसायिकता हे सुनिश्चित करते की प्रक्रियेतील वास्तविक सहभागाने निष्कर्षांचे स्वातंत्र्य आणि अखंडतेशी कोणत्याही प्रकारे तडजोड केली जाणार नाही.
DFSL Maharashtra Recruitment: फॉरेन्सिक सायन्स गुन्हेगारी चौकशीत एक अत्यावश्यक जबाबदारीचे प्रदर्शन करते, कायद्याची अंमलबजावणी सक्षम करून केवळ संभाव्य गुन्हेगारांनाच ओळखत नाही तर एखादा गैरकृत्य केव्हा आणि कसे आकार घेते हे देखील स्थापित करते. ‘फॉरेन्सिक’ हा शब्द कायदेशीर क्षेत्राशी जोडणारा दुवा दर्शवितो, फॉरेन्सिक विज्ञान कायद्याच्या बाबींसाठी वैज्ञानिक तत्त्वे प्रशासित करते यावर जोर देते. फॉरेन्सिक सायन्सची भूमिका व्यापक आहे, ज्यामध्ये डीएनए मूल्यांकन, फिंगरप्रिंट विश्लेषण, शवविच्छेदन, पॅथॉलॉजी आणि टॉक्सिकॉलॉजी यासारख्या विविध क्षेत्रांचा समावेश आहे. हे क्षेत्र संयुक्तपणे मृत्यूचे कारण शोधून काढण्यासाठी आणि आरोपींना संभाव्य परस्परसंबंध सुरू करण्यासाठी प्रदान करतात.
गुन्ह्याच्या दृश्यांचे अन्वेषण आणि विश्लेषण
फॉरेन्सिक सायन्स गुन्ह्याच्या ठिकाणी जेथे तपशीलवार तपासणी तज्ञांच्या देखरेखीखाली होते. ते बोटांचे ठसे, रक्ताचे डाग, केसांचे पट्टे, कपडे, बंदुक आणि बरेच काही तंतोतंत वेगळे करतात, रेकॉर्ड करतात आणि मूर्त पुरावे गोळा करतात. पर्यावरण आणि साक्षाचे कॉन्फिगरेशन डिक्रिप्ट करून, तज्ञ चुकीच्या कृत्यांमध्ये निष्कर्ष काढलेल्या परिस्थितीचा नमुना पुन्हा स्थापित करतात. ही प्रक्रिया संशोधनाचा मूळ सांगाडा तयार करण्यासाठीची भूमिका बजावते
पुरावे गोळा करणे आणि जतन करणे
पुरावा मिळवण्यासाठी आणि संरक्षित करण्यासाठी प्रचलित पद्धतींचे (Procedure) बारकाईने पालन करणे आवश्यक आहे. फोरेन्सिक तज्ञ हे सुनिश्चित करतात की दूषितता, अधोगती किंवा शोषण टाळण्यासाठी पुरावा अत्यंत परिश्रमपूर्वक हाताळला जातो. पुराव्याची प्रत्येक गोष्ट कागदोपत्री, ओळखण्यात आणि न्यायव्यवस्थेमध्ये प्रात्यक्षिकासाठी त्याची प्रामाणिकता आणि क्षमता राखण्याची खात्री देऊन जाते. पुराव्याची प्रगती गुन्ह्याच्या ठिकाणापासून संशोधन केंद्र किंवा प्रयोगशाळेपर्यंत आणि अखेरीस न्यायिक कक्षाकडे नेण्यासाठी सतत पुराव्याच्या चाचणीचा विचारपूर्वक बचाव केला जातो. फॉरेन्सिक सायन्समध्ये उत्पादनक्षमपणे पुरावे गोळा करणे आणि जतन करणे गुन्हेगारी न्यायव्यवस्थेच्या विश्वासार्हतेला आणि विश्वासार्हतेचे समर्थन करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका दर्शवते. हे हस्तक्षेप कायदेशीर प्रक्रियेदरम्यान पुराव्याचे अचूक परीक्षण आणि सादरीकरण सुनिश्चित करण्यात मदत करतात, परिणामी न्यायाच्या प्रयत्नांना समर्थन देतात.
प्रयोगशाळा विश्लेषण
पुरावा जमा केल्यानंतर, प्रयोगशाळेच्या विश्लेषणासाठी घेतले जातात. फॉरेन्सिक सायन्समधील विविध विशिष्ट क्षेत्रे, डीएनए विश्लेषण, टॉक्सिकॉलॉजी, बॅलिस्टिक्स आणि डिजिटल फॉरेन्सिक्सचा अशा विभागातील तज्ञ आपल्या सूक्ष्म विश्लेषणाने पुराव्याचे बारकाईने परीक्षण करण्यासाठी प्रगतीशील साधने आणि तंत्रांचा वापर करतात. स्पष्ट करण्यासाठी, डीएनए प्रोफाइलिंग संशयित, पीडित किंवा गुन्ह्याच्या ठिकाणांमध्ये संबंध निर्माण करण्याची क्षमता प्राप्त करते, विषविज्ञान(Toxycology) तपासणी शरीरात औषधे किंवा विषारी द्रव्ये असल्याचे समजते.
बोटांच्या ठशांची तपासणी
फिंगरप्रिंट विश्लेषण हे फॉरेन्सिक सायन्सचा मूलगामी आधारस्तंभ आहे. त्वचेच्या कडांवर स्पष्ट कॉन्फिगरेशन प्रत्येक व्यक्तीसाठी विशिष्ट बोटांचे ठसे निर्माण करतात. फॉरेन्सिक व्यावसायिक गुन्ह्यांच्या ठिकाणी स्थापित लपविलेल्या फिंगरप्रिंट्सचा संबंध डेटाबेसमध्ये जतन केलेल्या ज्ञात प्रिंट्ससह जोडतात, त्यामुळे संशयितांच्या संभाव्य दुव्यांचा आरंभ करतात. हे मॉडेल अनेक प्रकरणांमध्ये अपरिहार्य असल्याचे सत्यापित केले गेले आहे, ज्यामुळे ओळख आणि प्रदेश यांच्यातील प्रभावशाली संबंध आहे.
हेही वाचा : पुण्याच्या या लव्हस्टोरीतून झालेल्या खुनाने अख्या भारताला हादरून सोडलं होतं..
डिजिटल ट्रेसिंग
गुन्हेगारी तपासांच्या आधुनिक लँडस्केपमध्ये, डिजिटल गुणांच्या डोमेनला प्राथमिक महत्त्व प्राप्त झाले आहे आणि डिजिटल पुराव्याच्या जटिल जाळ्याला उलगडण्यासाठी फॉरेन्सिक सायन्स हा एक आवश्यक प्रयत्न आहे. गुन्हेगारी कारवाया वाढत्या इलेक्ट्रॉनिक पावलांचे ठसे मागे सोडत असताना, डिजिटल फॉरेन्सिक तज्ञ कुशलतेने या क्षेत्रास निर्देशित करतात, खालील गुन्हेगारांवर शिल्लक असलेले इलेक्ट्रॉनिक व डिजिटल पुरावे काढण्यासाठी, तपासण्यासाठी आणि विश्लेषण करण्यासाठी नाविन्यपूर्ण तंत्रे आणि अत्याधुनिक साधने वापरतात. तंत्रज्ञान आणि परीक्षा तंत्राच्या साहाय्याने फॉरेन्सिक सायन्सला डिजिटल पुरावे काढण्यासाठी आणि समकालीन गुन्ह्यांवर प्रकाश टाकण्यासाठी एक अनिवार्य साधन म्हणून स्थापित केले आहे.
Forensic Lab Vacancy | Details of Posts | DFSL Maharashtra | bsc forensic science |पदांचा तपशील –
DFSL Maharashtra Recruitment: संचालनालमध्ये वैज्ञानिक सहायक व वैज्ञानिक सहायक (संगणक गुन्हे ध्वनी व ध्वनिफीत विश्लेषण) तसेच इतर पदांचा तपशील खाली दिल्याप्रमाणे आहे-
1) वैज्ञानिक सहाय्यक (गट क) 54
शैक्षणिक पात्रता : विज्ञान शाखेतील रसायनशास्त्र पदवी किंवा न्यायसहायक विज्ञान विषयासह विज्ञान शाखेतील पदवी.
2) वैज्ञानिक सहाय्यक (संगणक गुन्हे, ध्वनी व ध्वनीफीत विश्लेषण) (गट क) 15
शैक्षणिक पात्रता : विज्ञान शाखेतील पदवी (Physics/Computer/Electronics /IT) किंवा
इंजिनिअरिंग पदवी (Computer/Electronics /IT) किंवा
B.Sc. (Forensic Science) किंवा
PG डिप्लोमा (Digital and Cyber Forensic and Related Law)
3) वैज्ञानिक सहाय्यक (मानसशास्त्र) (गट क) 02
शैक्षणिक पात्रता : मानसशास्त्र विषयातील द्वितीय श्रेणी पदवी
4) वरिष्ठ प्रयोगशाळा सहाय्यक (गट क) 30
शैक्षणिक पात्रता : 12वी (विज्ञान) उत्तीर्ण
5) वरिष्ठ लिपिक (भांडार) (गट क) 05
शैक्षणिक पात्रता : 12वी (विज्ञान) उत्तीर्ण
6) कनिष्ठ प्रयोगशाळा सहाय्यक (गट क) 18
शैक्षणिक पात्रता : 10वी (विज्ञान) उत्तीर्ण
7) व्यवस्थापक (उपहारगृह) (गट क) 01
शैक्षणिक पात्रता : i) 10वी उत्तीर्ण (ii) कॅटरिंग क्षेत्रातील 03 वर्षे अनुभव
Forensic Lab Vacancy | Qualification | न्यायवैद्यक प्रयोगशाळा संचालनालय शैक्षणिक अहर्ता –
संचालनालमध्ये वैज्ञानिक सहायक व वैज्ञानिक सहायक (संगणक गुन्हे ध्वनी व ध्वनिफीत विश्लेषण) तसेच इतर पदांची शैक्षणिक अहर्ता खाली दिल्याप्रमाणे आहे –
DFSL Maharashtra Bharti 2024 Syllabus
संचालनालमध्ये वैज्ञानिक सहायक (Scientific Assistant) व वैज्ञानिक सहायक (संगणक गुन्हे ध्वनी व ध्वनिफीत विश्लेषण), Senior Laboratory Attendant- SLA, Junior Laboratory Attendant-JLA, Manager या पदाच्या भरतीची जाहिरातनुसार खालील प्रमाणे syllabus आहे.
१) वैज्ञानिक सहायक Syllabus –
कर्तव्य व जबाबदारी-
१) विश्लेषणासाठी लागणाऱ्या गोष्टींसाठी वैज्ञानिक अधिकाऱ्याला मदत करणे
२) विभागातील प्रकरण स्वीकृती करणे
३) सर्व प्रकरण स्वीकृतीची नोंद अद्ययावत ठेवणे
४) गुन्हा स्थळी विश्लेषण अधिकाऱ्यास मदत करणे
२) वैज्ञानिक सहायक (संगणक गुन्हे) Syllabus –
कर्तव्य व जबाबदारी-
१) विश्लेषणासाठी लागणाऱ्या गोष्टींसाठी वैज्ञानिक अधिकाऱ्याला मदत करणे
२) विभागातील प्रकरण स्वीकृती करणे
३) सर्व प्रकरण स्वीकृतीची नोंद अद्ययावत ठेवणे
४) गुन्हा स्थळी विश्लेषण अधिकाऱ्यास मदत करणे
3) वैज्ञानिक सहायक (मानसशास्त्र) Syllabus –
कर्तव्य व जबाबदारी-
१) विश्लेषणासाठी लागणाऱ्या गोष्टींसाठी वैज्ञानिक अधिकाऱ्याला मदत करणे
२) विभागातील प्रकरण स्वीकृती करणे
३) सर्व प्रकरण स्वीकृतीची नोंद अद्ययावत ठेवणे
४) गुन्हा स्थळी विश्लेषण अधिकाऱ्यास मदत करणे
४) वरिष्ठ प्रयोगशाळा सहायक आणि लिपिक भांडार Syllabus –
कर्तव्य व जबाबदारी-
१) विश्लेषणासाठी लागणारी सर्व तयारीला वैज्ञानिक सहाय्यकला व वैज्ञानिक अधिकाऱ्याला मदत करणे
२) वैज्ञानिक अधिकारी व वैज्ञानिक सहायक सांगतील त्या पद्धतीने विश्लेषणाचा सेटअप करणे
३) प्रकरण स्वीकृतीच्या वेळेस वैज्ञानिक सहाय्यकास मदत करणे
5) कनिष्ठ प्रयोगशाळा सहायक Syllabus
कर्तव्य व जबाबदारी-
१) विश्लेषणासाठी लागणारी सर्व तयारीला वैज्ञानिक सहाय्यकला व वैज्ञानिक अधिकाऱ्याला मदत करणे
२) वैज्ञानिक अधिकारी व वैज्ञानिक सहायक सांगतील त्या पद्धतीने विश्लेषणाचा सेटअप करणे
३) प्रकरण स्वीकृतीच्या वेळेस वैज्ञानिक सहाय्यकास मदत करणे
6) व्यवस्थापक Syllabus –
कर्तव्य व जबाबदारी –
१) कार्यालयाचे कॅन्टीन व्यवस्थापन
आपण कोणीही असा गरीब, श्रीमंत किंवा मध्यमवर्गीय कमीत कमी एवढे आर्थिक नियोजन (Arthik Niyojan) करायलाच हवे !!!
पूर्ण वाचा
DFSL Maharashtra Recruitment| How to Apply | अर्ज कसा करायचा –
- पदभरतीची संपूर्ण जाहिरात न्यायवैद्यक प्रयोगशाळा संचालनालय च्या संकेतस्थळावर www.dfsl.maharashtra.gov.in दिलेली आहे.
- अर्ज करण्याची लिंक- https://cdn.digialm.com/EForms/configuredHtml/32724/86449/Index.html
Last Date | अर्ज करण्याची तारीख –
DFSL Maharashtra Recruitment पदभरतीला अर्ज करण्याची तारीख ०६ फेब्रुवारी २०२४ ते २७ फेब्रुवारी २०२४ अशी आहे.
नवीन तारीख – १५/०७/२०२७ to १९/०७/२०२४ For EWS to SEBC
नवीन तारीख – 19/08/2024 to 23/08/2024 For EWS to SEBC
DFSL Maharashtra Recruitment Exam Date
बहुतेक आचार संहिता संपल्यानंतर सदर परीक्षेची तारीख जाहीर होईल. परीक्षा 19, 20, 23सप्टेंबर रोजी आयोजित करणयात आली आहे.
DFSL Exam Question Papers –
मागील काही वर्षात झालेल्या DFSL परीक्षांचे पेपर लवकरच येथे अपलोड केले जातील.
Forensic Lab Vacancy | Official Advertisement पाहण्यासाठी पुढील लिंक वर क्लिक करा-
DFSL Maharashtra Recruitment Advertisement 2024
तुम्हाला जर आम्ही दिलेली माहिती मनापासून आवडली असेल आणि अशीच सोप्या शब्दात नवीन माहिती जाणून घेण्यासाठी आमच्या WhatsApp किंवा Telegram ग्रुप ला जॉईन व्हा.
भारतीय पोलीस सेवेतील तडफदार मराठी अधिकारी विश्वास नांगरे पाटील यांचे नवीन प्रेरणादायी भाषण पहा